یازدهمین کنفرانس استیل‌پرایس با موضوع فولاد، مواد اولیه، صادرات و توسعه پایدار با سخنرانی مدیرعامل گروه فکور‌ صنعت‌ تهران، 22مهرماه در محل هتل المپیک تهران برگزار شد. محمد وحید شیخ‌زاده، مدیرعامل گروه فکور صنعت تهران از سخنرانان اصلی این رویداد بود و مباحث مهمی را در ارائه خود مطرح کرد.

پیش‌بینی کمبود جهانی آهن اسفنجی تا سال 2031

محمد وحید شیخ‌زاده، مدیرعامل گروه فکور صنعت تهران، در سخنرانی خود در این کنفرانس به آینده تولید آهن اسفنجی (DRI) و چالش‌های جهانی در این زمینه اشاره کرد. او با بیان اینکه در سال 2031 حدود 100 میلیون تن کمبود DRI در دنیا وجود خواهد داشت، گفت: «پیش‌بینی می‌شود تولید جهانی DRI به 200 میلیون تن برسد، در حالی که نیاز جهانی در آن سال به 300 میلیون تن خواهد رسید.» به گفته وی، منطقه منا (MENA) در حال تبدیل شدن به قطب تولید آهن اسفنجی است که با فولاد سبز نیز پیوند دارد.

توسعه هوشمند یا توقف در صنعت فولاد؟

مهندس شیخ‌زاده با اشاره به برنامه‌های رشد کشورهای همسایه مانند هند، تاکید کرد: «دو نظریه برای آینده توسعه فولاد وجود دارد. یکی متوقف کردن توسعه به دلیل محدودیت‌ها و دیگری حرکت به سمت توسعه هوشمند و پایدار.» او در ادامه به آمار ترکیه اشاره کرد که در سال گذشته 33 میلیون تن فولاد تولید کرده و 38 میلیون تن مصرف داشته، همچنین  14.5میلیون تن صادرات و 20میلیون تن واردات داشته که همین امر نشان‌دهنده تقاضای بالای جهانی است.

مزیت‌های ایران در توسعه زنجیره فولاد

مدیرعامل فکور صنعت در ادامه سخنان خود به مزیت‌های ایران در زنجیره فولاد اشاره کرد. او دانش فنی بومی‌شده در تولید کنسانتره، گندله، آهن اسفنجی و فولادسازی را از نقاط قوت اصلی کشور دانست و افزود: «نیروی انسانی متخصص ایران، یکی از مزیت‌های بزرگ این کشور است که در کشورهای منطقه و حتی کشورهای پیشرفته به این گستردگی دیده نمی‌شود. اگر به 30سال قبل برگردید، درک مدیریت از بخش فولاد و فولادسازی در حد امروز نبود و این سرمایه اصلی ماست که حول همین سرمایه، توسعه شکل گرفته است.»

 
پتانسیل درآمد 10 میلیاردی از صادرات فولاد برای ایران

مهندس شیخ‌زاده با اشاره به اینکه ایران می‌تواند به رتبه هفتم تولید فولاد در دنیا برسد، اظهار کرد: «سهم صنعت فولاد در  GDP  کشور باید از 4.5 درصد به 10 درصد افزایش یابد. همچنین پتانسیل درآمد صادراتی 10 میلیارد دلاری حداقل مقداری است که باید لحاظ شود.»

لزوم حرکت به سمت فولاد سبز

وی به پروژه‌های عظیم فولادسازی در منطقه خاورمیانه و جهان اشاره کرد و گفت: «غول‌های فولادی در منطقه سرمایه‌گذاری‌های بسیاری انجام داده‌اند. مثلا در مصر حدود 16میلیون تن و در عمان 5 میلیون تن پروژه، در آرامکو عربستان و شرکت‌های دیگر نیز 34میلیون تن پروژه فولادی تعریف شده است. ماهیت این پروژه‌ها حرکت به سمت فولاد سبز و استفاده از روش‌های پایدارتر مانند آهن اسفنجی است.» او همچنین اشاره کرد که ایران از دیرباز به دلیل استفاده از گاز و روش‌های تولید آهن اسفنجی، به نوعی فولاد سبز تولید کرده است. به گفته او، روش‌های ایران 1.2 تن کربن به ازای هر تن فولاد تولید می‌کند که بسیار کمتر از روش‌های مرسوم کوره بلند است.

توسعه زیرساخت‌ها و چالش منابع آبی

مدیرعامل فکور صنعت با تاکید بر اهمیت توسعه زیرساخت‌ها، به پروژه انتقال آب خلیج فارس اشاره کرد و اظهار داشت: «انتقال آب به مناطق معدنی بهتر از انتقال سنگ به دریا است و این کار نه تنها هزینه‌های حمل‌ونقل را کاهش می‌دهد، بلکه اثرات جانبی مثبتی برای مناطق بین‌راه خواهد داشت. همچنین با استفاده از ظرفیت انرژی خورشیدی و با توجه به رویکرد پدافند غیرعامل، بهتر است زنجیره فولاد را در خراسان رضوی و سنگان تا ورق گرم ادامه دهیم. یعنی به جای اینکه گندله و آهن اسفنجی بیاوریم، بهتر است آب را منتقل کنیم و تا انتهای ورق ادامه دهیم. در استان یزد و استان کرمان نیز همین بحث را می‌توانیم پیش ببریم.»

پتانسیل توسعه سواحل مکران

یکی از مهم‌ترین مباحث مهندس شیخ‌زاده، توسعه در سواحل مکران بود. او معتقد است که این سواحل می‌توانند آینده توسعه فولاد در کشور را شکل دهند و بدون اتکا به مواد اولیه داخلی، می‌توان در این منطقه به تولید فولاد پرداخت. به گفته او، ایران می‌تواند با الگوبرداری از ایده “port to port" ژاپن، مواد اولیه را از طریق دریا وارد کرده و فرآیند تولید فولاد را تا مراحل نهایی در این سواحل انجام دهد.
وی ادامه داد: ژاپن در این ایده، مواد اولیه را با کشتی به کنار دریا حمل می‌کند و به گندله، آهن اسفنجی، ورق و در نهایت  به درب خودرو تبدیل می‌کند. درب خودرو نیز بار کشتی می‌شود و ضایعات این پروسه به فولادسازی برمی‌گردد.

نیاز به تولید محصولات با ارزش افزوده بالا

مهندس شیخ‌زاده بر لزوم تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر تاکید کرد و اظهار داشت: «سهم تولیدهای پیشرفته و با ارزش افزوده بالا در جهان 15 درصد است، در حالی که در ایران این رقم تنها 4 درصد است. ما باید به سمت تولید محصولات با ارزش بالا حرکت کنیم و استراتژی توسعه صادرات را پیگیری کنیم.»
وی درباره تولید فولاد سبز توسط ایران گفت: «یکی از مزایای کشور ما این نکته است که  خوب یا بد، به دلیل نوع سنگی که داریم و داشتن گاز، ما از اول فولاد سبز تولید کردیم. یعنی شما در روش  Blast furnace و  به ازای هر تن فولاد، دو تن کربن تولید می‌کنید در حالی که با روش ما 1.2 کربن تولید می‌شود. در بازار کربن کردیت در دنیا شما به ازای هر تن تولید کربن یک رقمی باید جریمه دهید و تا سال 2030 پرداخت این جریمه‌ها اجباری می‌شود. این جریمه‌ها در حال حاضر، 700میلیارد دلار است که تا 2030 به 5 هزار میلیارد دلار می‌رسد.»

 

اجرای تکنولوژی هایفور به صورت پایلوت توسط فکور صنعت

مهندس شیخ زاده با اشاره به اینکه توسعه مبتنی بر تکنولوژی‌های نوین است، افزود: «در حال حاضر تکنولوژی هایفور (HYFOR)،  Hydrogen-based Fine Ore Reduction آمده که به طور کلی کنسانتره و گندله‌سازی را حذف کرده است. شرکت پرایمتالز در اتریش به صورت پایلوت از این تکنولوژی استفاده کرده و ما هم در فکورصنعت می‌خواهیم یک پایلوت فراهم کنیم که سنگ آهن‌های کم عیار و هماتیتی و غیره را به شکلی، به آهن اسفنجی تبدیل کند. ما راهی نداریم و باید به سمت توسعه تکنولوژی برویم.»

 

توسعه فعالانه زیرساخت‌ها توسط شرکت‌های فولادی

مدیرعامل فکور صنعت در پایان با اشاره به الگوبرداری از شرکت vale  برزیل که توانسته زیرساخت‌ها اعم از جاده‌سازی، توسعه بنادر و.. را خودش انجام دهد، گفت: ما این همه فولادساز داریم، این‌ها باید با هم جمع شوند، اسکله اختصاصی بزنند، سرمایه‌گذاری ریلی انجام دهند و.. . در مکران این اتفاق در حال انجام است. کاری که در پروژه انتقال آب خلیج فارس انجام گرفت، باید تکرار شود. به نظر من ما هیچ راهی نداریم جز اینکه توسعه فعالانه زیرساخت‌ها را توسط خود شرکت‌های فولادی انجام دهیم.